THE MOTIF OF PASSION QUALIFYING M. BULAT’S SCULPTURES/MUSTAFA BULAT’IN HEYKELLERİNİ NİTELEYEN TUTKU MOTİFİ

THE MOTIF OF PASSION QUALIFYING M. BULAT’S SCULPTURES
Kaya Özsezgin
The silent dialogue between the material from which a scultpure is created and the artist who reproduces it by converting determines the structural dynamics of the end product that can be created at the end of this process. In fact, this determinism is true to all branches of art. However, a sculpture keeps in itself the changeable quality of this end product because of the qualitative-concrete values it contains and while carving this on the hard or semi-hard pores of the material, it still keeps itself confined to the predetermined dimensions and shape of the end product. This is a case that is shaped from inside toward outside in a sulpture and that requires the artist to hold his/her dominance over the object at a dominant level at all times.
As is known, carving, chiseling, modeling or constructing different elements to create a given structure are among the techniques frequently tried and used in sculpture. These methods may either be connected to one another within the artist’s practice of working or handled at the level of preference as a singular working principle for long.
As a young artist, Mustafa Bulat seems to be attempting in either way within the context of technical solution procedures of the issue. It is possible to witness in his works that he has made use of different materials and thus different technical solutions; for example, it can be observed that he has handled, or is handling, the white marble in a process focusing on the ‘main form’ as a worker loyal to this traditional material. What, however, remains unchanged in either method is the constructiveness of this main form and its indicativeness to ‘human’. Whether in his sculptures referring to the theme of captive man, which are made from two materials, bronze and aluminium, the former being hard and the latter relatively soft, or in his monumental bronze works which place the emphasis on man’s superior and creative identity, the unchanged essence of his works is the unconsumed cynosure of the sculpture and its structural harmony handled within the context of human body and its deformation. Yet it is not surprising that this harmony is associated with the modernist tendency in terms of form though loyal to the dimensions of meaning glorified by the classical culture. In his scultpures that can be categorized under both groups and in his other sculptures that have an indirect connection with these two groups, man in his posture and superior behaviour keeps attracting the viewers. In his marble sculptures, in particular, horizontal linear details showing a structural trend harmonious with the vertical position of the top-down figure also reflect the quality of a layered flow.
All the above points may be taken as the indicators of the fact that the artist approaches the issue of modern sculpture from an analytical and conceptual perspective. These indications, which can be defined as connective characteristics of the artists of the same generation, underline once more the very fact that a scultpure can be included in the scope of modernity in terms of mass and place, the state of belonging and identity, meaning and interpretation.
Bulat, on the other hand, carries out an important duty parallel to his mission as an artist in a distant corner of Anatolia as he has undertaken to work as an art trainer at the university in Erzurum for some time. To become an artist and an art trainer because of the cultural structure and conditions of Turkey necessitates a self-sacrificing process of working to that you perhaps cannot witness in any other countries. When his identity as a sculptor is combined with his mission of teaching the sculpture and, above all, making it popular in that part of the country, the symbolic meaning of the product is doubled and carries the problems to be emphasized by the artist on an intellectual scale to new and further points.
If Bulat’s identity as a sculptor is going to be a reference for the artistic connections to be established between the existing works and the ones that he will produce from now onwards, the price of passion and excitement will thus pay itself.

MUSTAFA BULAT’IN HEYKELLERİNİ NİTELEYEN TUTKU MOTİFİ
Kaya Özsezgin



Heykelin ait olduğu malzemeyle, onu dönüştürerek yeniden üreten sanatçı arasındaki sessiz diyalog, yapıtın bu süreç sonrasında varacağı biçimsel oluşumun da yapısal dinamiğini belirler. Aslında bütün sanat türleri için geçerlidir bu belirleyicilik. Ancak heykel, içerdiği niteliksel-somut değerler nedeniyle, bu oluşumun değişebilirlik özelliğini kendi içinde saklı tutar ve bunu malzemenin sert ya da yarı-sert gözeneklerine yansıtırken tasarımın başlangıçta saptanmış olan sınırlarıyla kendini bağımlı tutar gene de. Bu durum, heykelde içten dışa doğru biçimlenen ve sanatçının nesne üzerindeki egemenliğini hep başat (dominant ) düzeyde tutmasını gerektiren bir olgudur.
Malzemeyi kesmek, biçmek ve parçalamak ya da birbirinden farklı elementleri belli bir strüktür çevresinde bütünleştirmek, heykel formu açısından bugüne kadar sık denenmiş yöntemlerdir bilindiği gibi. Bu yöntemler, sanatçının çalışma pratiği içinde birbirine eklemlenebilir de, uzun süre tekil bir çalışma disiplini olarak tercih düzeyinde de ele alınabilir.

Genç bir sanatçı olarak, Mustafa Bulat’ın, sorunu teknik çözüm prosedürleri bağlamında her iki yolu da denediği görülebiliyor. Farklı malzemeleri ve buna bağlı olarak da farklı teknik çözümleri gündeme getirdiği işlerine tanık olduğumuz gibi, örneğin beyaz mermeri, bu geleneksel malzemeye sadık bir işçi kimliğiyle “ana form”un çevresinde odaklanan bir süreçsellik içinde ele aldığı ya da almakta olduğu gözlemlenebilmektedir. Ama her iki yöntemde de değişmeyen, bu ana formun yapısallığı ve onun “insan”a ilişkin göstergeselliğidir. Gerçekten de Mustafa Bulat’ın bronz ve alüminyum gibi, biri sert öteki görece yumuşak iki malzemeyle oluşturduğu, tutsak insan tema’sına gönderme yapan heykellerinde olsun, insanın egemen ve yaratıcı kimliğini vurgulamaya yönelik anıtsal mermer işlerinde olsun, değişmeyen öz, heykelin tükenmeyen ilgi odağı, insan bedeni ve onun deformasyonu bağlamında işlenen yapısal uyumudur. Ancak bu uyum, doğaldır ki, klasik kültürün yücelttiği anlam boyutlarına bağlı kalsa da, biçim yönünden modernist eğilimle ilişkilidir. Her iki gruba giren heykellerde ve bu iki grupla dolaylı bağlantı içinde bulunan başka heykellerinde, duruşu ve egemen tavrıyla insan, izleyicinin ilgi odağı olmayı sürdürür. Özellikle mermer heykellerinde, yukarıdan aşağı doğru, figürün dikey konumuna uyumlu bir yapı trendi gösteren yatay çizgisel ayrıntılar, aynı zamanda katmanlı bir akış özelliği de yansıtır.

Bütün bunlar, sanatçının çağdaş heykel sorununa çözümsel ve kavramsal bir bakış doğrultusunda yaklaştığının işaretleri olarak alınabilir. Aynı kuşağın başka sanatçılarında da birleştirici özellikler olarak tanımlanabilecek bu işaretler, heykelin her şeyden önce kütle ve mekân, aidiyet ve kimliksellik, anlam ve yorum ilişkisi açısından çağdaşlık kapsamına girebileceği gerçeğinin altını bir kez daha çizmektedir.

Öte yandan Mustafa Bulat, bir süreden beri aktif bir sanat eğitimcisi olarak Erzurum’da üstlendiği görevi nedeniyle, Anadolu’nun uzak bir köşesinde önemli bir işlevi de bu sanatçı misyonu paralelinde sürdürmektedir. Sanatçılık ve sanat eğitimciliği, Türkiye’nin kültürel yapısı ve koşulları nedeniyle, belki de bir başka ülkede tanık olamayacağımız özverili bir çalışmayı zorunlu hale getirmektedir. Heykel sanatçısı olmak, heykeli öğretmek ve daha da önemlisi sevdirmek gibi bir görevle bütünleşince, üretimin anlamı elbette ikiye katlanmakta, entelektüel düzeyde sanatçılığın vurgu yapacağı sorunları yeni ve ileri noktalara taşımaktadır.

Mustafa Bulat’ın heykel sanatçısı olarak üstlendiği kimlik, bundan sonra gerçekleştireceği çalışmalarla şimdikiler arasında kurulacak sanatsal bağıntılar için bir referans olacaksa, tutku ve heyecanın bedeli de kendiliğinden karşılanmış olacaktır.